Lekkend SF6, wat betekent dat?

30 oktober 2019

Gisteren stond er in een artikel van De Telegraaf, dat windmolens schadelijk zwavelhexafluoride gas lekken. Maar de Telegraaf graaft niet verder en plaatst het niet in context.

Is dit een crisis? Is dit zwavelhexafluoride-gate of een storm in een glas water (met een molentje er in)?

Context is belangrijk: de fipronil crisis

We kennen het fipronil schandaal: de politiek en media rolden over de eieren, en spraken over gevaar voor de volksgezondheid. Intussen berekenden toxicologen dat je bij consumptie van 8 eieren per dag (!) geen risico liep (Wikipedia).

Ter vergelijking: gemiddeld eet een Nederlander 210 eieren per jaar, dus minder dan één per dag (dat is exclusief verwerkte eieren in cake, gebak of koek).

Je moet dus dagelijks zowat 10 keer zoveel eieren eten als de gemiddelde consumptie! Ik denk dat je bij een dergelijk voedingspatroon een fipronil vergiftiging niet het eerste gezondheidsrisico zal zijn.

Het gas is inderdaad een broeikasgas en is meer dan 23.000 keer sterker dan CO2 in ozon afbraak. Het wordt gebruikt hoogspanningsstations omdat het een uitstekende elektrische isolator is en is met name noodzakelijk in vermogensschakelaars. Maar milieuvriendelijkere alternatieven lijken niet echt voor handen.

Intussen zijn er bij andere media ook sensationele koppen te lezen:

"In 2018 werd er is ons land officieel 770 kilo SF6 gelekt door alle netwerkbedrijven samen, wat gelijkstaat aan bijna 18 miljoen kilo CO2. Ter vergelijking: Volgens Milieu Centraal stoot het gemiddelde Nederlandse gezin 20.500 kilo CO2 uit. " (Telegraaf, 29 oktober 2019)

Dat klinkt op het eerste gezicht serieus: 18 miljoen kilo versus 20.500 kilo van één gemiddeld gezin. Maar hier zijn we twee verschillende dingen aan het vergelijken.

Om de vergelijking van de Telegraaf te voltooien gaan we wat rekenen:

  • De totale Nederlandse windproductie (land + zee) in 2018 was 10.543 miljoen kWh (CBS statline)
  • Een gemiddeld gezin in Nederland verbruikt 3.000 kWh elektriciteit (Nibud)

Als nu álle windenergie uitsluitend gebruikt wordt door gezinnen, dan draaien 3,5 miljoen Nederlandse huishoudens volledig op windenergie. En dus is elk gezin is verantwoordelijk voor 3,5 miljoenste deel die officiële 770 kilo SF6. Dat komt neer op 219 microgram SF6, of te wel 5 kilogram CO2.

Vergelijken we dat met de gemiddelde uitstoot van 20.500 (Telegraaf), dan komt 5kg CO2 neer op een kwart promille (0,24‰) van het totaal!

Dit wordt bevestigd door Schneider Electric, een producent van hoogspanningsapparatuur. Het bedrijf laat weten dat SF6 in spanningsinrichtingen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 1‰ van de wereldemissie. Niet hetzelfde getal, maar misschien doet Nederland het wel heel goed.

Verder is de titel van het Telegraaf artikel bijzonder tendentieus: de 770 kilo verloren SF6 lijkt te worden veroorzaakt door alle hoogspanningsschakelinstallaties in Nederland, en dus niet uitsluitend door windmolens! "Het totale gebruik van SF6 bij de Nederlandse netwerkbedrijven is daardoor jaar in jaar uit verder gestegen van 133.500 kilo in 2007 tot 212.000 kilo in 2018, zo blijkt uit rapportages van Netbeheer Nederland."

Als dit extra gebruik alleen aan windparken is toe te wijzen, dan zou je kunnen afschatten dat 37% van de 770 kilo toe te wijzen is aan windmolens, dus 285 kilo.

SF6 is een gemeen goedje dat essentieel voor is hoogspanningsinstallaties. Producenten moeten hoe dan ook uitstoot voorkomen, maar laten ons niet de kop gek maken voor het zoveelste Fipronil schandaal.

Mijn conclusie: het lekken van SF6 is geen reëel argument tegen windmolens, De Telegraaf lijkt op zoek te zijn naar sensatie.