Slagschaduw

Wat is Slagschaduw?

Als de zon op de wieken (of rotor-bladen) van een windmolen schijnt, veroorzaakt dit een (bewegende) schaduw die in de loop van de dag met de zon meedraait. Dit wordt slagschaduw genoemd. Als slagschaduw op het raam van een woning valt, kan de snelle wisseling tussen schaduw en zon hinderlijk zijn. (Bron: NWEA)

Je kunt hier meer praktische informatie vinden. Op YouTube zijn er enkele video's die slagschaduw in de praktijk illustreren:

Regelgeving

Een gevel met ramen mag niet meer slagschaduw ontvangen dan 17 dagen per jaar. En niet meer dan 20 minuten per dag. Dagen met heel korte slagschaduw hoeven niet te worden berekend. Bijvoorbeeld bewolkte dagen. (Bron: Rijksoverheid)

Gebied

Een vuistregel is om te bepalen welk gebied met slagschaduw te maken kan krijgen is 12 keer de rotordiameter van de windturbine (bron: Engie). Gebruiken we de getallen van de windturbines bij Weurt (diameter 132 meter) dan 'reikt' het gebied waar slagschaduw zou kunnen komen tot wel 1,6 kilometer!

Passen we dit toe op het plan van Heumen waarbij Blue Bear turbines van 240 meter met een diameter van 150 meter wil gebruiken, dan wordt deze omtrek 1,8 kilometer (de gele lijn in het voorbeeld hieronder):

De werkelijke vorm is moeilijker te bepalen, een soort van vlinder. Binnen die contour is de hoeveelheid slagschaduw hoger dan de wettelijke norm.

Kijk in dit bericht voor een betere benadering van het gebied waarin slagschaduw kan optreden.

Plaatsing Turbines

De beleidsnotitie van gemeente Heumen geeft alleen een gebied aan waarin het ontwikkelen van een windpark mogelijk wordt gemaakt. Een derde partij, zoals Blue Bear, kan dan een specifiek plan indienen met exacte geplande locaties.

Plan Blue Bear Energy

Op het moment van schrijven heeft BBE alleen nog maar een conceptplan met een drietal molens, over een lengte 1,1 km. Dit park ligt dan op 1100 meter vanaf de rand van de bebouwde kom van Nijmegen.

Algemene achtergrond plaatsing

Om te voorkomen dat de windturbines elkaars opbrengst beïnvloeden worden ze gemiddeld ongeveer zes maal de rotordiameter van elkaar geplaatst. (Wikipedia)

Bij een rotor diameter van 132 meter (zoals voor de turbines bij Weurt) is dat dus 792 meter. De lengte langs de A73 van het door gemeente Heumen aangemerkte gebied is ongeveer 1650 meter. Dat betekent dat er 3 windturbines zouden kunnen worden geplaatst langs de A73, waarvan twee min of meer op de uiterste hoeken van het gebied.

Of dan de molen in één rechte lijn langs de A73 zullen staan, of onder een hoek is nog de vraag.

Gevolgen

Of nu de turbine in de ene uiterste hoek of de andere uiterste hoek wordt geplaatst, er zal slagschaduw optreden.

Hieronder staat een voorbeeld, gemaakt met Sketchup, die een drietal mogelijke plaatsen weergeeft voor een molen met een ashoogte van 150 meter. De getoonde slagschaduw is op 10 februari om 8:45 (45 minuten na zonsopkomst) en reikt over de Weezenhof.

Update: Het is bekend dat Blue Bear turbines op 1.1km van de Weezenhof wil plaatsen.

Berekening

Er zijn een aantal knappe koppen op de University Of Oregon in de VS die een pagina hebben gemaakt waar je de zonnekaart van elke plaats op aarde kunt opvragen.

Dit doen we dan voor het weiland waar de beoogde turbines staan gepland, dan krijg je dit plotje:

Tevens kunnen we aan de hand van wat wiskundige berekeningen in Excel een schaduwplot maken die we -zo goed mogelijk op schaal- over een beeld van Google Maps kunnen plakken. Zie daarvoor deze analyse voor het plan van BBE.

Op http://wiki.bk.tudelft.nl/bk-wiki/Zon_bouwfysica#Zonshoogte_en_azimut kun je een rekenmethode vinden om slagschaduw te berekenen.

Het bepalen of de duur van slagschaduw voor een woning de wettelijke norm zou overschrijden is moeilijker te bepalen en daarom een taak voor specialisten.